Άρθρο 143
Ρυθμίσεις για τους αυτοκινητόδρομους του Διευρωπαϊκού Δικτύου Οδικών Μεταφορών
και μέτρα ρύθμισης οδικής κυκλοφορίας
1. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, η οποία εκδίδεται μετά την παρέλευση της αρχικής συμβατικής προθεσμίας περάτωσης τμημάτων και υποτμημάτων αυτοκινητοδρόμων που έχουν παραχωρηθεί σε αναδόχους με συμβάσεις παραχώρησης και επί των οποίων προβλέπεται συμβατικά η θέση σε λειτουργία σταθμών διοδίων, μπορεί να επιτρέπεται η λειτουργία των σταθμών αυτών και στην περίπτωση μερικής ολοκλήρωσης του υπόψη υποτμήματος ή λειτουργικά αυτοτελούς τμήματος του υποτμήματος, εφόσον η ολοκλήρωση της κατασκευής του καθυστέρησε με υπαιτιότητα του Δημοσίου. Η Βεβαίωση Περάτωσης Εργασιών του υπόψη υποτμήματος ή τμήματος του υποτμήματος εκδίδεται από τον Ανεξάρτητο Μηχανικό του αντίστοιχου έργου, με ανάλογη εφαρμογή των διατάξεων της αντίστοιχης σύμβασης παραχώρησης που καθορίζουν τη διαδικασία έκδοσης της Βεβαίωσης Περάτωσης Εργασιών Αποκλειστικής Τμηματικής Προθεσμίας. Τα τέλη διοδίων στην περίπτωση αυτή επιβάλλονται και αφορούν μόνο το μήκος του περαιωμένου τμήματος του υπόψη υποτμήματος. Η πιο πάνω ρύθμιση ισχύει αναλογικά και για τα υποτμήματα ή τμήματα των υποτμημάτων στα οποία περιλαμβάνεται και νέο υποτμήμα που έχει κατασκευαστεί ή κατασκευάζεται από το Δημόσιο, εφόσον επ’ αυτού προβλέπεται συμβατικά σταθμός διοδίων. Με την ίδια απόφαση καθορίζεται κατά περίπτωση η ανά χιλιόμετρο χρέωση Διοδίων Τελών, η οποία δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 0,04 Ευρώ ανά χιλιόμετρο (προ ΦΠΑ) σε τιμές Ημέρας Τιμής Βάσης, όπως αυτή ορίζεται στην οικεία σύμβαση παραχώρησης.
2. Μετά το τέλος της παραγράφου 12 του άρθρου 34 του ν. 2696/1999 (Α΄ 57) προστίθεται παράγραφος 12Α, ως εξής:
«12Α. Απαγορεύεται η καθ’ οιονδήποτε τρόπο κατάληψη μέρους ή ολόκληρου του οδοστρώματος και των εγκατεστημένων σε αυτό σταθμών διοδίων των αυτοκινητοδρόμων, καθώς και η παρεμπόδιση ή διακοπή (μερική ή ολική) της λειτουργίας των σταθμών διοδίων με οποιοδήποτε τρόπο. Αυτοί που παραβαίνουν με πρόθεση τη διάταξη του προηγούμενου εδαφίου τιμωρούνται με τις ποινές της παραγράφου 1 του άρθρου 292 του Ποινικού Κώδικα».
3. Το τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 4 του άρθρου 103 του ν. 2696/1999 (Α΄ 57) αντικαθίσταται ως εξής:
«Η εξαίρεση αυτή δεν ισχύει για παραβάσεις, οι οποίες αναφέρονται σε ελλείψεις ή ελαττωματική λειτουργία του οχήματος, που επηρεάζουν δυσμενώς την οδική ασφάλεια ή σε εκπομπές επικίνδυνων καυσαερίων και την πρόκληση υπερβολικών θορύβων (άρθρα 15 παρ. 1 και 2, 53, 55, 57, 61, 62, 64, 68, 70, 78, 79 και 81 παρ. 1, 7, 8, 11, 12 και 13 και 88 παρ. 3 του παρόντος Κώδικα), για παραβάσεις της παραγράφου 10 του άρθρου 29 του παρόντος, καθώς και για την παράβαση του άρθρου 5 του ν. 489/1976.»
4. Το άρθρο 19 του ν. 3897/2010 (Α΄ 208), τροποποιείται και αντικαθίσταται ως ακολούθως:
«Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, μπορεί να αναστέλλεται εν όλω ή εν μέρει η λειτουργία ή να ενοποιούνται ένας ή περισσότεροι σταθμοί διοδίων αυτοκινητοδρόμων του Διευρωπαϊκού Δικτύου Οδικών Μεταφορών και να καθορίζεται ο εγγύτερος προς αυτούς σταθμός στον οποίο θα εισπράττονται και τα τέλη διέλευσης του σταθμού του οποίου η λειτουργία αναστέλλεται. Τα έσοδα του σταθμού διοδίων η λειτουργία του οποίου αναστέλλεται με την ανωτέρω απόφαση, θα αποδίδονται στον δικαιούχο τους από τον εκάστοτε λειτουργό του καθοριζόμενου με την ως άνω απόφαση σταθμού διοδίων. Με την ίδια απόφαση, καθορίζεται η διαδικασία προσδιορισμού, επαλήθευσης και κατανομής μεταξύ των δικαιούχων των τελών διέλευσης, η προθεσμία και η διαδικασία απόδοσής τους στους δικαιούχους και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια».
5. Το τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 10 του άρθρου 29 του ν. 2696/1999 (Α΄ 57) «Κύρωση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας», όπως αυτή προστέθηκε με την παράγραφο 2 του άρθρου 17 του ν. 3920/2011 (Α΄ 33), τροποποιείται και αντικαθίσταται ως ακολούθως:
«Η βεβαίωση της παράβασης γίνεται από τα αρμόδια αστυνομικά όργανα που τη διαπιστώνουν είτε αυτοπροσώπως, είτε μέσω τεχνικών ή ηλεκτρονικών μέσων, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παράγραφο 4 του άρθρου 104 του παρόντος».
6. (α) Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων που εκδίδεται κατά την περίοδο μελετών -κατασκευών των αυτοκινητοδρόμων του Διευρωπαϊκού Δικτύου Οδικών Μεταφορών που κατασκευάζονται με σύμβαση παραχώρησης και δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, μπορεί να καθορίζονται διόδια τέλη σε επίπεδο χαμηλότερο του συμβατικά προβλεπόμενου λόγω, μη οφειλόμενης στον παραχωρησιούχο, καθυστέρησης στην ολοκλήρωση τμημάτων είτε υπό ταυτόχρονη κατασκευή και κυκλοφορία, η παραλλήλων προς υπό κυκλοφορία τμημάτων εθνικών οδών. Η ανωτέρω απόφαση εκδίδεται μετά από συμφωνία με τον οικείο παραχωρησιούχο με την οποία καθορίζονται όλες οι αναγκαίες λεπτομέρειες.
(β) Σε περίπτωση που δεν έχει επιτευχθεί συμφωνία με τον παραχωρησιούχο, η ανωτέρω απόφαση μπορεί να εκδίδεται με πρόβλεψη αποζημίωσης του παραχωρησιούχου εκ μέρους του Δημοσίου, σύμφωνα με τις διατάξεις της οικείας σύμβασης παραχώρησης, για την τυχόν μείωση των εσόδων του λόγω μείωσης του διοδίου τέλους. Από την αποζημίωση αφαιρείται το σύνολο της τυχόν ωφέλειας του παραχωρησιούχου από τυχόν αύξηση της κυκλοφορίας και των εσόδων του που οφείλεται στη μείωση του διοδίου τέλους.
7. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων που εκδίδεται κατά την περίοδο μελετών - κατασκευών των αυτοκινητοδρόμων του Διευρωπαϊκού Δικτύου Οδικών Μεταφορών που κατασκευάζονται με σύμβαση παραχώρησης και δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, μπορεί να καθορίζονται τα διόδια τέλη σε ολοκληρωμένα αυτοτελή τμήματα των αυτοκινητοδρόμων έως το ύψος του Ανώτατου Ορίου Διοδίων Τελών της οικείας σύμβασης παραχώρησης, ανεξαρτήτως της επίτευξης από τον Παραχωρησιούχο των Αποκλειστικών Τμηματικών Προθεσμιών, εφόσον η μη επίτευξη των προθεσμιών αυτών οφείλεται σε υπαιτιότητα του Δημοσίου.
8. H παράγραφος 4 του άρθρου 52 του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας που κυρώθηκε με το ν.2696/1999 (Α΄ 57) όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει αντικαθίσταται ως εξής:
«4. Με βάση κυκλοφοριακές μελέτες, που έχουν εκπονηθεί ή εγκριθεί από κοινού από τις αρμόδιες Υπηρεσίες του Υπουργείου Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων ή της οικείας Περιφέρειας ή του οικείου Δήμου και του Φορέα ή της Υπηρεσίας που είναι κατά περίπτωση αρμόδιος για τις Υπηρεσίες δημόσιας οδικής μαζικής μεταφοράς και με απόφαση του οικείου Δημάρχου, μπορούν να καθορίζονται οδοί ή λωρίδες κυκλοφορίας, στις οποίες κυκλοφορούν μόνο μέσα δημόσιας οδικής μαζικής μεταφοράς προσώπων, συμπεριλαμβανομένων των τροχιοδρομικών οχημάτων. Με όμοια απόφαση που λαμβάνεται μετά από σχετική μελέτη και πρόταση των αρμόδιων υπηρεσιών εκπόνησης ή έγκρισης των κυκλοφοριακών μελετών, είναι δυνατόν να επιτρέπεται στις προαναφερόμενες οδούς ή λωρίδες η κυκλοφορία δίκυκλων μοτοσικλετών, μοτοποδηλάτων και ποδηλάτων, καθώς επίσης και η εφαρμογή των μέτρων αυτών για ορισμένες ημέρες και ώρες. Για την περιοχή αρμοδιότητας του Ο.Α.Σ.Α. και σε όλες τις περιπτώσεις καθορισμού οδών ή λωρίδων της παραγράφου αυτής, η επιλογή του είδους και του υλικού διαχωρισμού, η συνοδευτική οριζόντια και κατακόρυφη σήμανση εμπίπτουν στην αρμοδιότητα των υπηρεσιών του Υπουργείου Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων. Η υλοποίηση της σήμανσης, η τοποθέτηση και συντήρηση των διαχωριστικών μέσων ανήκουν στην αρμοδιότητα των εποπτευόμενων από αυτό Οργανισμών που βαρύνονται και με τις σχετικές δαπάνες. Οι προδιαγραφές και τα τεχνικά χαρακτηριστικά του υλικού και των στοιχείων διαχωρισμού καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων. Για την περιοχή αρμοδιότητας του ΣΑΣΘ οι σχετικές δαπάνες που αφορούν την συντήρηση των λωρίδων κυκλοφορίας δημόσιας οδικής μαζικής μεταφοράς προσώπων, βαρύνουν το φορέα λειτουργίας κατά 50% και κατά 50% τον αντίστοιχο δήμο. Η παράβαση των αποφάσεων της παρούσας παραγράφου τιμωρείται με το πρόστιμο που προβλέπεται στην παράγραφο 6 του άρθρου αυτού για τους παραβάτες των μέτρων περιορισμού ή απαγόρευσης της κυκλοφορίας. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Προστασίας του Πολίτη και Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων μπορεί να καθορισθεί η αρμόδια Υπηρεσία Τροχαίας και οι διαδικασίες που επιβάλλονται για την αφαίρεση της άδειας κυκλοφορίας και οδήγησης στους ανωτέρω παραβάτες για ορισμένο χρονικό διάστημα, από δέκα (10) ημέρες μέχρι τρεις (3) μήνες.»
